ذخیره سازي و تنظیم فشار در لوله کشی تاسیسات بهداشتی

ذخیره سازي

الف) ذخیره سازي آب در صورت لزوم و با تأیید، به منظورهاي زیر صورت میگیرد:

• جلوگیري از قطع آب در لوله کشی توزیع آب مصرفی ساختمان در مواقعی که آب ورودي از شبکه شهري به ساختمان به علت تعمیر یا علتهاي دیگر، قطع شود
• براي آن که مقدار حداکثر مصرف آب در ساختمان به شبکه آب شهري منتقل نشود.
• کنترل فشار آب مورد نیاز لوله کشی توزیع آب مصرفی ساختمان.
• توزیع آب از بالا به پایین
• منطقه بندي توزیع آب در ساختمانهاي بلند
• به منظور حفاظت از شبکه آب شهري در ساختمانهاي مسکونی بیش از 4 طبقه یا بیش از ده واحد آپارتمانی باید مخزن ذخیره آب با گنجایش دست کم 12 ساعت مصرف، براساس 150 لیتر براي هر نفر در شبانه روز پیشبینی شود.

پ) محل مخزن آب

• مخزن ذخیره آب نباید در جایی ساخته یا نصب شود که در معرض نفوذ سیل یا آب زیرزمینی باشد. این مخزن نباید در محلی قرار گیرد که لوله فاضلاب یا آب غیر بهداشتی از روي آن عبور کند.
• اگر احتمال نفوذ آب زیرزمینی وجود داشته باشد، باید در اطراف مخزن به اندازه کافی فضاي باز پیشبینی شود تا بتوان به طور ادواري مخزن را بازدید کرد و مطمئن شد که آب آلوده به داخل آن نفوذ نمیکند.
• اگر مخزن ذخیره آب در داخل ساختمان قرار گیرد، باید طوري نصب شود که داخل آن براي بازرسی و تعمیر قابل دسترسی باشد و مخزن در برابر گرما و سرما حفاظت شود. براي اتاقی که مخزن ذخیره آب در آن نصب میشود باید تعویض هوا و کفشوي پیشبینی شود.
• اگر مخزن فلزي ذخیره آب روي بام نصب شود باید براي جلوگیري از یخ زدن یا گرم شدن آن با عایق گرمایی پوشانده شود. عایق سقف این مخازن و دریچه آدم رو آن باید قابل برداشتن باشد تا بازرسی امکانپذیر گردد.

ت) حفاظت مخزن ذخیره آب

• مخزن ذخیره آب باید در برابر اثر آب مقاوم باشد.
• اگر مخزن ذخیره آب فولادي است، باید سطوح داخلی و خارجی آن گالوانیزه باشد.
• اگر مخزن ذخیره آب غیرفولادي یا فولادي غیر گالوانیزه باشد، باید سطوح داخلی و خارجی آن با مواد مناسب، که در رنگ، طعم، بو و گوارا بودن آب اثر نگذارد و ایجاد مسمومیت نکند، اندود شود. اندود داخل مخزن نباید مواد سربی داشته باشد.
• مخزن ذخیره آب باید دریچه آدمرو داشته باشد تا بازرسی و تعمیر داخلی آن امکانپذیر باشد.
• دریچه آدمرو مخزن ذخیره آب باید، در زمان بسته بودن، کاملاً هوابند باشد. این دریچه باید دور از دسترسی اشخاص غیر مسئول باشد و در برابر نفوذ مواد آلوده و حشرات و کرمها کاملاً حفاظت شود.

ث) اتصالات مخزن ذخیره آب

• روي لوله ورود آب به مخزن باید یک شیر قطع و وصل و یک شیر کنترل، از نوع شناور و یا نوع دیگر، نصب شود تا از سر ریز شدن و اتلاف آب جلوگیري شود.
• لبه زیر دهانه لوله ورود آب به مخزن باید دست کم 100 میلیمتر از روي دهانه لوله سرریز بالاتر باشد تا فاصله هوایی لازم تأمین شود.
• قطر اسمی لوله سر ریز باید دست کم دو برابر قطر لوله ورود آب به مخزن ذخیره باشد. روي لوله سرریز نباید هیچ شیري نصب شود. لوله سرریز مخزن نباید از جنس قابل انعطاف باشد. انتهاي لوله سرریز باید دست کم 150 میلیمتر بالاتر یا دورتر از کفشوي یا هر نقطه تخلیه دیگر باشد. انتهاي لوله سرریز نباید قابل اتصال به شلنگ باشد و باید توري مقاوم در برابر خوردگی داشته باشد. لوله سرریز باید در مسیري کشیده شود که احتمال یخ زدن نداشته باشد، یا آنکه با عایق گرمایی در برابر یخزدن حفاظت شود. لبه زیر دهانه سرریز باید دستکم 40 میلیمتر از حداکثر سطح آب بالاتر باشد.
• مخزن ذخیره آب باید لوله هواکش داشته باشد تا فشار داخل مخزن همواره برابر فشار جو باشد. قطر اسمی لوله هواکش باید دستکم برابر قطر اسمی لوله خروج آب از مخزن باشد و دهانه انتهاي آن توري مقاوم در برابر خوردگی داشته باشد.
• مخزن ذخیره آب باید در پایینترین نقطه، لوله تخلیه داشته باشد که با بازکردن شیر آن بتوان تمام آب مخزن را تخلیه کرد. لوله تخلیه مخزن نباید از جنس قابل انعطاف باشد. انتهاي لوله تخلیه باید دست کم 150 میلیمتر بالاتر و دورتر از کفشوي یا هر نقطه تخلیه دیگر باشد. انتهاي لوله تخلیه نباید قابل اتصال به شلنگ باشد و باید با توري مقاوم در برابر خوردگی محافظت شود. لوله تخلیه باید در مسیري کشیده شود که احتمال یخ زدن نداشته باشد. قطر اسمی لوله تخلیه مخزن آب باید دست کم برابر ارقام جدول شماره (1-6-4-16) “ث” (5) باشد.
• روي لوله ورودي آب به مخزن باید شیر قطع و وصل نصب شود. اگر حجم مخزن بیش از 1000 لیتر باشد، دهانه خروجی و دهانه ورودي آب باید در دو سمت مخزن و در مقابل هم قرار گیرند تا از راکد ماندن آب جلوگیري شود.
• اگر گنجایش مخزن آب بیش از 4000 لیتر باشد، باید به جاي یک مخزن دست کم دو مخزن به طور موازي نصب شود تا هنگام تعمیر یا تمیز کردن یکی از مخازن، آب قطع نشود. در این حالت هر مخزن باید به طور جداگانه و مستقل به شیرهاي ورودي و خروجی آب، شیر کنترل، شیر تخلیه، لوله سرریز و لوله هواکش مجهز باشد.
• در حالتی که تعداد مخازن ذخیره بیش از یک مخزن باشد، مجموع گنجایش دو یا چند مخزن دست کم باید برابر حجم ذخیره مورد نیاز باشد.

تنظیم فشار آب

الف) براي تأمین یا تنظیم فشار در شبکه لوله کشی توزیع آب مصرفی ساختمان، در موارد لزوم و با تأیید، باید یکی از سیستمهاي زیر یا ترکیبی از آنها طراحی و نصب شود:

• پمپ و مخزن ذخیره مرتفع
• پمپ و مخزن تحت فشار بدون دیافراگم
• پمپ و مخزن تحت فشار- با دیافراگم
• سیستم افزایش فشار بدون مخزن
• شیر فشار شکن از نوع قابل تنظیم

(1) نصب مستقیم پمپ روي لوله انشعاب آب شهر مجاز نیست.

(2) چنانچه پمپ آبرسانی در زیرزمین ساختمان نصب میشود، باید براي آن فونداسیون به ارتفاع دست کم 50 سانتیمتر پیشبینی گردد. نصب پمپ در حوضچه مجاز نیست.

ب) پمپ و مخزن ذخیره مرتفع

• نکاتی که در (1-6-4-16) “ذخیره سازي”، در مورد محل استقرار، حفاظت، اتصالات و دیگر الزامات مخازن ذخیره آب مقرر شده است، در مورد مخازن ذخیره مرتفع نیز باید رعایت شود.

پ) پمپ و مخزن تحت فشار- بدون دیافراگم

• در این سیستم باید روي مخزن یا کلکتور خروجی پمپ، شیر اطمینان مورد تأیید نصب شود.
• شیر اطمینان باید طوري انتخاب و تنظیم شود که در فشاري برابر حداکثر فشار کار مجاز مخزن، باز شود و آب را تخلیه کند.
• لوله تخلیه شیر اطمینان نباید از جنس قابل انعطاف باشد. تخلیه آب از این لوله باید به طور ثقلی صورت گیرد.
• انتهاي لوله تخلیه آب شیر اطمینان باید تا نزدیک نقطه تخلیه مناسبی (کفشوي یا یکی از لوازم بهداشتی) ادامه یابد. لوله تخلیه نباید مستقیماً به لوله فاضلاب متصل شود.
• فشار هواي داخل مخزن باید به کمک کمپرسور هوا تأمین شود.

ت) پمپ و مخزن تحت فشار – دیافراگمی

• روي کلکتور آب باید شیر اطمینان مورد تأیید نصب شود.
• شیر اطمینان باید در فشاري برابر حداکثر فشار کار مجاز مخزن، باز شود و آب را تخلیه کند.
• لوله تخلیه شیر اطمینان نباید از جنس قابل انعطاف باشد. تخلیه آب از این لوله باید به طور ثقلی صورت گیرد.
• انتهاي لوله تخلیه شیر اطمینان باید تا نزدیک نقطه مناسبی ادامه یابد. این لوله تخلیه نباید مستقیماً به لوله فاضلاب متصل شود.

ث) سیستم افزایش فشار بدون مخزن

• انتخاب و تنظیم این سیستم باید به ترتیبی باشد که حداقل فشار مورد نیاز پشت شیرهاي برداشت آب، مقرر شده در این مبحث را به طور خودکار تنظیم کند و روي شیرهاي برداشت آب فشاري بیش از آنچه در این مقررات معین شده، ایجاد ننماید.

ج) کاهش فشار آب

• اگر فشار ورودي به لوله کشی توزیع آب مصرفی ساختمان یا قسمتی از آن، بیش از ارقامی باشد که در این مبحث از مقررات معین شده است، باید شیر فشار شکن قابل تنظیم با هر سیستم مورد تأیید دیگري، به منظور کاهش فشار آب تا میزان مورد نیاز، نصب شود.
• روي لوله خروجی از شیر فشار شکن یا هر سیستم کاهش فشار دیگر، باید شیر اطمینان فشاري نصب شود.